ÂN XÁ LÀ GÌ ?

Ân Xá Là Gì?
§ Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn

Hỏi: Xin Cha giải thích rõ Ân Xá là gì và ai được hưởng Ân Xá?
Trả lời: Trước khi trả lời câu hỏi trên, tôi cần nói lại một lần nữa giáo lý của Giáo Hội về vấn đề tha tội và đền tội.

1- Theo giáo lý của Giáo Hội, thì sau khi các tội đã được tha qua bí tích hoà giải, hối nhân phải làm việc gọi là “đền tội” (penance) để sữa chữa những hậu quả xáo trộn do tội gây ra và không thể được xóa sạch cùng với tôi đã được tha (x. SGLCG, số 1459).

Nói rõ hơn, tội nào cũng có thể được tha, trừ tội phạm đến Đức Chúa Thánh Thần tức tội chối bỏ Thiên Chúa hoàn toàn. Được tha qua ơn phép tha tội (absolution), nhưng mọi tội trọng hay nhẹ đều để lại những hậu quả trong tâm hồn hối nhân cũng như trong tương quan với người khác cần được sửa chữa sau khi xưng tội. Thí dụ, tội lỗi phép công bằng (như ăn cắp, vu cáo làm thiệt hại danh dự, đời tư của người khác) đòi buộc hối nhân phải đền bù thiệt hại vật chất hay tinh thần cho người mình đã làm thiệt hại nhiều hay ít. Đây là lý do vì sao cha giải tội đã ra việc “đền tội” cho các hối nhân sau khi nhân danh Chúa ban phép tha tội.

Hối nhân phải làm việc đền tội này để được tha hình phạt hữu hạn (temporal punishment) tức là để sửa chữa những hậu quả do tội gây ra sau khi đã được tha như nói ở trên. Hình phạt này khác với hình phạt đời đời (eternal punishment) dành cho những ai chết khi đang mắc tội trọng mà không kịp ăn năn hay không muốn ăn năn để xin Chúa thứ tha (x. SGLCG,số 1033, 1472). Nếu bị hình phạt đời đời thì không còn cứu giúp gì được nữa,vì đã vĩnh viễn xa lià Thiên Chúa là tình thương rồi. Ngược lại, với hình phạt hữu hạn, chúng ta có thể làm việc lành để tự giúp mình sửa chữa những hậu quả của tội khi còn sống. Nếu không làm đủ thì sau khi chết phải được thanh luyện trong nơi gọi là “Luyện tội” (Purgatory), tức là nơi thanh luyện cuối cùng để linh hồn được hoàn toàn thánh thiện hầu xứng đáng vào hưởng Thánh Nhan Chúa trên Thiên Đàng.

Chính vì mục đích giúp các hối nhân còn sống hay các linh hồn đang chịu thanh luyện trong Luyện tội được khỏi hình phạt hữu hạn mà Giáo Hội ban một đặc ân gọi là Ân xá.

2- Ân xá (Indulgences) là ơn sủng mà Giáo Hội lấy ra từ kho tàng cứu chuộc của Chúa Kitô và công nghiệp của Đức Mẹ và các Thánh để xin Chúa tha các hình phạt hữu hạn (temporal punishment) cho hối nhân còn sống hay cho các linh hồn trong Luyện tội. Nói khác đi, Ân xá giúp thanh tẩy những hậu quả của tội đã được tha.

Các tín hữu còn sống hay đã qua đời đều có thể lãnh nhận ân xá để được tha hình phạt hữu hạn, sau khi tội đã được tha qua bí tích hoà giải. Như thế, ân xá cũng là ơn tha thứ của Thiên Chúa mà Giáo Hội, với tư cách là Người Quản Lý kho tàng Ơn Cứu Chuộc và công nghiệp nói trên, đã lấy ra để phân phát cho con cái mình.
“Ân xá có thể là từng phần (partial) nay toàn phần (plenary) để tha từng phần hay toàn phần hình phạt hửu hạn mà ta đáng phải chịu vì tội lỗi. Tín hữu có thể lãnh ân xá cho mình hay nhường lại cho các người đã qua đời ” (Sđd, số 1471).

Giáo Hội ban ân xá đặc biệt trong Năm Toàn Xá (Year of Jubilee) và trong những dịp đặc biệt khác như kỷ niệm thành lập Giáo Phận, Nhà Dòng, Tu Hội, hành hương kính Đức Me, tham dự thánh lễ mở tay của tân linh mục, viếng nghĩa trang cầu cho các linh hồn v.v. Muốn hưởng ân xá trong những dịp trên thì tín hữu phải làm một số việc lành qui định như xưng tội, rước lễ, đọc các kinh Lậy Cha, Kính Mừng, Tin Kính... và cầu nguyện theo ý Đức Thánh Cha.

Tóm lại, Ân Xá là đặc ân mà Giáo Hội lấy từ kho tàng thiêng liêng của Chúa để ban cho tín hữu còn sống hay đang chịu thanh luyện trong nơi Luyện tội để được sạch mọi vết nhơ của tội hầu đạt mức thánh thiện hoàn toàn.
Đây cũng là dấu chỉ tình thương và tha thứ của Chúa để giúp cho con người xứng đáng hưởng Thánh Nhan Ngài trên Thiên đàng.

Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn


CÁC ƠN TIỂU XÁ, ĐẠI XÁ VÀ TOÀN XÁ

http://xuanha.net/Hoidesongdao/mb1anxa.htm
Xin cho biết: Ân xá, đại xá, tiểu xá, đại xá, đại xá và toàn xá có khác nhau không?"

Trả lời vắn tắt:

Theo định nghĩa trong Tự điển Tín lý thần học thì:
-         Ân xá (indulgence) (xóa bỏ, xóa tội  ngoài Bí Tích Giải Tội, cho những tín hữu làm tròn những điều kiện được GHCG qui định  như:
1/ làm việc lành Gh chỉ định (đọc kinh, ăn chay...).
2/ viếng nơi thánh Gh chỉ định (viếng nhà thờ, nghĩa địa).
3/ kính vật thánh Gh chỉ định (hôn kính xương thánh).
- Tiểu xá (partial indulgence) (tha cho hối nhân một phần hình phạt, thời trước khi còn sống, ngày nay trong luyện ngục).

- Đại xá hay Toàn xá (plenary indulgence) (tha cho hối nhân hoàn toàn hình phạt...).
Đại xá và Toàn xá giống nhau về ơn ban, nhưng khác nhau về lúc dùng "từ" này.
Thông thường người ta dùng "đại xá", nhưng những trường hợp đặc biệt như  Năm Linh mục, Năm thánh...người ta dùng "Toàn xá" nghe long trọng hơn, và kéo chú ý của người lãnh hơn.
Người lãnh ân xá phải giữ điều kiện Gh dạy:

1. Phải đọc kinh hay làm việc Giáo hội dạy để lãnh ân xá. Trước khi đọc kinh hay làm việc ấy phải giục lòng ăn năn chê ghét dốc lòng chừa mọi tội trọng, tội nhẹ đã phạm Tông huấn Ân xá 26).

2. -Xưng tội ít nhiều ngày trước hoặc sau ngày lãnh đại xá (hiểu là trước sau vài 3 tuần).
   -Rước lễ chính ngày lãnh đại xá.
   -Cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng (đọc một kinh Lạy Cha, một kinh Kính mừng. Khi viếng nhà thò: đọc 1 kinh Lạy Cha, 1 kinh Tin kính).
Khi còn sống càng lãnh nhiều ân xá càng tốt cho mình sau này.
Lm. Markb, cmc
---http://thanhlinh-austin.net/kinhdacbiet/

ÐỀN TỘI VÀ ÂN XÁ

(từ catholic.or.tw và dongcong.net được đăng trên www.thanhlinh.net)

"Này đây phân nữa tài sản của tôi, tôi xin cho người nghèo;
và nếu tôi đã cưỡng đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn." (Lc 19,1-10)

1. Việc đền tội có ý nghĩa gì?

Việc đền tội nhằm bù đắp phần nào những thiệt hại do tội lỗi gây ra. Việc đền tội cũng cho ta được dịp chung phần đau khổ với Chúa Kitô, và trở nên giống Ngài là Ðấng đã đền tội thay cho ta.

2. Ngoài việc xưng tội còn có những hình thức sám hối nào?

Ngoài việc xưng tội, Hội Thánh còn nhấn mạnh đến ba hình thức sám hối này là: ăn chay, cầu nguyện và làm phúc bố thí.

3. Ân xá là gì?

Là sự tha thứ ta nhận được từ kho tàng các công ơn của Chúa Giêsu và các thánh, do Hội Thánh ban phát, để xóa bỏ những hình phạt ta còn phải chịu sau khi tội đã được tha.

4. Có mấy thứ ân xá?

Có hai thứ ân xá:
- một là ơn đại xá, tha toàn phần các hình phạt,
- hai là ơn tiểu xá, tha một phần hình phạt mà thôi.

5. Muốn hưởng ơn đại xá ta phải làm gì?

Phải làm những việc Hội Thánh dạy và quyết tâm hoán cải bằng cách dứt khoát với tội lỗi, rước lễ và cầu nguyện theo ý Ðức Giáo Hoàng.

ƠN TOÀN XÁ (ĐẠI XÁ)

Trước hết, chúng ta nên nhớ là Ơn Đại Xá và Ơn Toàn Xá chỉ là một ơn duy nhất, song được Việt Ngữ diễn tả bằng hai cách khác nhau. Ơn Đại Xá hay Ơn Toàn Xá là ơn hoàn toàn tha tất cả mọi hình phạt do tội lỗi cần phải đền, dù các tội lỗi ấy đã được Bí Tích Hòa Giải thứ tha. Bởi thế, ai thực sự hưởng trọn Ơn Toàn Xá này thì khi chết, nếu chưa kịp phạm thêm một tội nào khác, sẽ được lên Thiên Đàng ngay, không phải qua luyện tội tí nào, giống hệt như trường hợp chết ngay sau khi được rửa tội, hay trường hợp được phúc tử đạo vậy, vì cả hai trường hợp được so sánh này, trường hợp rửa tội bằng nước và bằng máu ấy, theo Giáo Lý, đề được tha chẳng những tội lỗi mà còn cả tất cả mọi hình phạt do tội lỗi đáng phải đền nữa.

Chính vì lý do Ơn Toàn Xá chỉ tha tất cả mọi hình phạt chứ không phải tha chính tội lỗi mà điều kiện tiên quyết để được lĩnh Ơn Toàn Xá này là phải sạch tội hay phải xưng tội. Điều kiện thứ hai là hiệp lễ, bởi vì nếu Ơn Toàn Xá làm cho linh hồn được hưởng Thánh Nhan Thiên Chúa ngay, tức được hiệp thông với Ngài liền ngay sau khi Kitô hữu qua đời, thì thật là hợp tình hợp lý cho việc con người tỏ ra hết lòng khao khát muốn được hiệp thông vời Ngài, qua việc Hiệp Lễ vậy. Và điều kiện thứ ba là cầu theo ý chỉ của Đức Giáo Hoàng, một điều kiện liên quan đến việc hiệp thông với Giáo Hội Chúa Kitô, với Cộng Đồng Hiệp Thông Ân Phúc, một cộng đồng chất chứa kho tàng công nghiệp của Chúa Kitô, của Mẹ Maria và của Các Thánh là những gì linh hồn được trọn vẹn hưởng bằng Ơn Toàn Xá vào một dịp đặc biệt nào đó, như vào các Năm Thánh, hay vào dịp Ngày Thế Giới Bệnh Nhân 11/2/2006 này.

Thế nhưng, để lĩnh Ơn Toàn Xá vào mỗi dịp đặc biệt, ngoài 3 điều kiện căn bản bất khả thiếu trên đây, Kitô hữu Công Giáo chúng ta còn phải thi hành đúng qui định của Tòa Thánh cho mỗi dịp nữa, những qui định thường liên quan đến 4 yếu tố là thời điểm, thụ nhân, địa điểm và việc làm.

---

LÃNH ÂN XÁ: ĐẠI XÁ, TIỂU XÁ

Ðiều thuộc đức tin là: Giáo hội có quyền ban Ân xá. (D. 989,998).
Ân xá là ơn Giáo hội ban nhờ công nghiệp Chúa Giêsu, Ðức Mẹ và các Thánh, để tha hình phạt tạm người ta phải chịu bởi những tội đã được Chúa tha.

Ân xá có hai loại: Ðại xá (tha hết), và Tiểu xá (tha một phần).

Mọi tín hữu có thể lãnh đại xá, tiểu xá cho mình hoặc nhường lại cho người đã qua đời (Giáo Luật 994).
Muốn hưởng ân xá, tín hữu phải có những điều kiện sau:

1. Phải đọc kinh hay làm việc Giáo hội dạy để lãnh ân xá. Trước khi đọc kinh hay làm việc ấy phải giục lòng ăn năn chê ghét dốc lòng chừa mọi tội trọng, tội nhẹ đã phạm (Tông huấn Ân xá số 26).

2. Phải xưng tội ít nhiều ngày trước hoặc sau ngày lãnh đại xá, rước lễ chính ngày lãnh đại xá, và cầu nguyện theo ý Ðức Giáo Hoàng là đọc một kinh Lạy Cha, một kinh Kính mừng, hay một kinh nào tùy lòng đạo đức mọi người. Khi viếng nhà thờ để lãnh đại xá sẽ đọc một kinh Lạy Cha, một kinh Tin kính.
Bà Thánh Brigitta nói: "Ai lãnh được một đại xá trước khi chết, thì sẽ được tha thứ và được rước vào Thiên đàng ngay, như khi vừa lãnh Bí tích Rửa tội mà chết vậy".
Ngày 1.1.1967, Ðức Giáo Hoàng Phaolô đệ Lục đã định lại các ân xá. Mọi ngày chỉ được lãnh một đại xá, trừ khi gần chết được lãnh thêm một đại xá nguy tử (số 24).
Tiểu xá có thể lãnh một ngày nhiều lần (số 24,3).

SAU ĐÂY XIN KỂ NHỮNG KINH, NHỮNG VIỆC CÓ ĐẠI XÁ, TIỂU XÁ:

1. CÁC KINH CÓ ÐẠI XÁ (theo số trong Tông huấn)

22. Ðọc kinh Lạy Ðức Chúa Giêsu rất nhân lành rất cam thay sau khi Rước lễ các Thứ Sáu Mùa Chay, và Tuần Thương khó. Các ngày khác chỉ được tiểu xá.

26. Ðọc kinh Lạy Ðức Chúa Giêsu rất nhân lành, Chúa đã yêu dấu loài người quá bội vào ngày lễ kính Trái Tim Chúa để đền tạ Chúa. Các ngày khác chỉ được tiểu xá.

27. Ðọc kinh Lạy Ðức Chúa Giêsu rất êm ái dịu dàng, là Ðấng đã chuộc tội loài người ta vào ngày lễ Chúa Giêsu Vua. Các ngày khác chỉ được tiểu xá.
48. Ðọc chung và suy ngắm 50 kinh Mân côi trong nhà thờ, hoặc nhà nguyện công, hoặc với gia đình, cộng đồng tu trì, hay hội đạo đức. Ngoài ra chỉ được tiểu xá.
59. Hát kinh "Ðây Nhiệm tích vô cùng cao quí" tối Thứ Năm Tuần Thánh và lễ Mình Thánh Chúa. Hát các lúc khác chỉ được tiểu xá.
60. Hát kinh Tạ Ơn Chúa (Te Deum) chiều ngày cuối năm. Hát lúc khác chỉ được tiểu xá.
61. Hát kinh Ðức Chúa Thánh Thần (Veni Creator) ngày đầu năm mới và lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống. Các lúc khác chỉ được tiểu xá.

2. CÁC VIỆC CÓ ÐẠI XÁ

3. Viếng Chúa, chầu Mình Thánh Chúa nửa giờ. Không đủ nửa giờ chỉ được tiểu xá.
11. Viếng một trong bốn đại Thánh đường Rôma vào lễ Bổn mạng đại thánh đường ấy, hoặc tùy chọn một lần trong năm.
12. Lãnh phép lành Ðức Giáo Hoàng ban cho Rôma và thế giới (dù qua radio, TV).
13. Viếng nghĩa địa cầu hồn trong vòng 8 (tám) ngày đầu tháng 11. Viếng các ngày khác chỉ được tiểu xá.
17. Thờ lạy và hôn kính Thánh giá ngày Thứ Sáu Tuần thánh theo nghi lễ Giáo hội.
23. Dự nghi lễ bế mạc Ðại Hội Thánh Thể.
25. Cấm phòng ba ngày trọn.
28. Giờ nguy tử, dù không thể có Linh mục tới ban các Bí tích cuối cùng và phép lành Tòa Thánh, Giáo hội cũng ban đại xá cho những ai trong đời sống đã có thói quen đọc kinh cầu nguyện (trường hợp này thói quen đó thay ba điều kiện xưng tội, rước lễ, cầu theo ý Ðức Giáo Hoàng). Người nguy tử hôn kính tượng Thánh giá, giục lòng ăn năn tội để lãnh đại xá.
35. Dùng Thánh giá, tràng hạt, ảnh đeo Ðức Giáo Hoàng hay Ðức Giám Mục đã làm phép (để tôn kính, lần hạt...) vào ngày lễ kính hai Thánh Tông đồ Phêrô Phaolô, và đọc bản tuyên xưng Ðức Tin (kinh Tin kính). Dùng Thánh giá, tràng hạt, ảnh đeo do Linh mục làm phép chỉ được tiểu xá.
41. Nghe vài bài giảng trong kỳ có Linh mục tới giảng đại phúc, cấm phòng và dự nghi lễ trọng thể bế mạc. Nghe các bài giảng lúc khác chỉ được tiểu xá.
42. Người Rước lễ lần đầu và những người dự Thánh lễ ấy.
43. Linh mục dâng lễ đầu tay trọng thể và những người dự lễ ấy.
49. Linh mục tuyên hứa lại trung thành với Ơn gọi tu trì và những ai dự lễ trọng kỷ niệm 25, 50, 60 năm thụ phong Linh mục.
50. Cung kính đọc Kinh Thánh đủ nửa giờ. Không đủ nửa giờ chỉ được tiểu xá.
63. Viếng và suy gẫm đủ 14 đàng Thánh giá. Ði từng nơi, nếu ít người.
65. Viếng nhà thờ giáo xứ ngày lễ Bổn mạng nhà thờ ấy, hoặc ngày 02 tháng 8 (ngày đặc ân Portiuncula của nhà thờ Thánh Phanxicô tại nước Ý).
66. Viếng nhà thờ, hoặc bàn thờ ngày được làm phép hiến thánh.
67. Viếng nhà thờ hoặc nhà nguyện công hay bán công vào Chúa Nhật trước hoặc sau, hoặc chính lễ các Thánh để cầu cho các linh hồn Luyện ngục.
68. Viếng nhà thờ, nhà nguyện dòng ngày kính Vị Thánh Sáng lập.
69. Dự một nghi lễ tại nhà thờ trong thời gian Ðức Giám Mục hay Ðại diện thăm mục vụ Giáo xứ. Nếu chỉ viếng nhà thờ trong thời gian đó thì được tiểu xá.
70. Tuyên lại lời hứa khi lãnh Bí tich Rửa tội vào đêm Vọng Phục Sinh, hoặc vào ngày kỷ niệm được Rửa tội theo quãng Giáo hội quen dùng (từ bỏ ma quỉ, tin kính Thiên Chúa). Tuyên lại lúc khác chỉ được tiểu xá.

3. CÁC KINH CÓ TIỂU XÁ

2. Kinh Tin, Cậy, Mến, và ăn năn tội.
6. Kinh Lạy ơn Ông Thánh Giuse, chúng con chạy đến cùng Người.
9. Kinh Ðức Chúa Trời sai Thánh Thiên Thần truyền tin, hoặc Lạy Nữ vương Thiên đàng.
10. Kinh Lạy Linh Hồn Chúa Kitô.
16. Kinh Tin kính các Thánh Tông đồ (Tôi tin kính ÐCT là Cha phép tắc vô cùng dựng nên trời đất).
19. Kinh Vực sâu.
29. Kinh Cầu Tên Ðức Chúa Giêsu, Kinh Cầu Trái tim Chúa, Máu Thánh Châu Báu Chúa, kinh Cầu Ðức Bà, kinh Cầu ông Thánh Giuse, kinh Cầu Các Thánh.
30. Kinh Ngợi khen (Magnificat, Linh hồn tôi ngợi khen Chúa).
32. Kinh Hãy nhớ (Lạy Thánh Nữ Ðồng trinh Maria là Mẹ rất nhân từ).
33. Thánh vịnh Thống hối 50.
37. Kinh cầu nguyện cho ơn gọi Linh mục, Tu sĩ (được giáo quyền chuẩn nhận).
38. Dùng ít phút cầu nguyện thầm trong trí.
39. Lời nguyện cho Ðức Giáo Hoàng (Ta hãy cầu xin cho Ðức Giáo Hoàng...).
44. Cầu nguyện cho Giáo hội hợp nhất (theo bản kinh được chấp nhận).
46. Lời cầu nghỉ yên (Lạy Chúa xin cho các linh hồn được nghỉ yên muôn đời, và cho ánh sáng ngàn thu chiếu soi trên các linh hồn ấy).
51. Kinh Lạy Nữ vương (Lạy Nữ vương Mẹ nhân lành, làm cho chúng con được sống).
54. Tôn kính Thánh theo ngày chỉ trong lịch Công Giáo (đọc lời nguyện theo sách lễ, hoặc đọc kinh kính vị Thánh ấy).
57. Kinh Trông cậy (Chúng con trông cậy rất Thánh Ðức Mẹ Chúa Trời).

4. CÁC VIỆC CÓ TIỂU XÁ

1. Tiểu xá ban chung cho tín hữu nào trong khi làm việc bổn phận và chịu gian nan ở đời, hướng tâm trí lên cùng Chúa, khiêm nhường trông cậy thầm đọc một lời cầu xin (để giữ và gia tăng sự kết hợp với Chúa Kitô), bởi Chúa đã phán:
Matthêu 7,7-8 "Hãy xin sẽ được, hãy tìm sẽ thấy, hãy gõ sẽ mở".
Matthêu 26,40 "Tỉnh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ",
1 Corinhtô 10,31 "Dù anh chị em ăn uống hay làm việc gì, nhớ làm bởi vinh Danh Chúa".
Công đồng Vaticanô 2, Hiến chế Giáo hội số 41, Sắc lệnh Tông đồ Giáo dân số 4 cũng khuyên những lời tương tự.
2. Tiểu xá ban chung cho tín hữu trong tinh thần đức tin và tình thương, hy sinh sức khỏe, hoặc của cải giúp anh chị em túng cực (của ăn, áo mặc, an ủi), bởi Chúa đã phán:

Matthêu 25,35-36 "Khi Ta đói, ngươi đã cho Ta ăn... Khi Ta yếu ngươi đã thăm viếng".

1 Gioan 3,17-18 "Ai có của, khi thấy anh chị em mình túng cực mà khóa lòng lại, hỏi kẻ ấy có thật lòng yêu mến Chúa chăngì"
Công đồng Vaticanô 2 trong Sắc lệnh Tông đồ Giáo dân số 8, số 31, Hiến chế Giáo hội trong thế giới ngày nay số 93 cũng khuyên những lời tương tự.

3. Tiểu xá ban chung cho tín hữu trong tinh thần thống hối, tự nguyện từ bỏ những cái được phép, những cái thỏa lòng mình (để cầm hãm dục vọng, bắt xác thịt sống nghèo và khổ sở như Chúa Kitô), bởi Chúa đã phán:
Luca 9,23 "Ai muốn theo Ta, hãy từ bỏ mình, vác Thánh giá mình hằng ngày mà theo Ta".
Thư Roma 8,13 "Nếu bởi tinh thần, anh chị em giết chết việc xác thịt, anh chị em sẽ được sống".
Công đồng Vaticanô 2 trong Sắc lệnh Huấn luyện Linh mục số 9, Hiến chế Giáo hội số 10, số 41 cũng có những lời khuyên tương tự.

15. Rước lễ thiêng liêng (Lạy Ðức Chúa Giêsu, con tin thật Chúa ngự trong Phép Mình Thánh, con kính mến Chúa trên hết mọi sự, cùng ước ao chịu lấy Chúa trong linh hồn con...)
20. Dạy giáo lý, hoặc học giáo lý Công Giáo.
34. Tham dự làm Tuần Chín tại nhà thờ trước lễ Sinh nhật Chúa, lễ Hiện Xuống, lễ Mẹ Vô Nhiễm.
45. Dự Cấm phòng tháng.
55. Làm dấu Thánh giá: Nhân danh Cha và con và Thánh Thần Amen.

NGUỒN : gdpttt (tại đây)